Từ điển cứ dầy lên hàng năm do có
quá nhiều từ mới xuất hiện bởi lẽ có rất nhiều nhân tố làm cho kho từ vựng phát
triển không ngừng. Trước hết, bởi một từ đơn lẻ có thể trở thành thành tố của một
từ khác và khi số người sử dụng từ đó đủ nhiều thì chúng sẽ được thêm vào từ điển.
Con người sử dụng ngôn ngữ để giao tiếp và khi nhu cầu trao đổi thông tin thay
đổi thì ngôn ngữ cũng phải thay đồi theo. Chính vì những lí do đó mà bạn nên
làm giàu thêm vốn từ vựng của mình để không lạc hậu so với thế giới khi không bắt
nhịp được những từ ngữ mới được thêm vào từ điển hàng năm.
1. Vay mượn:
Tiếng Anh có nhiều điểm tương đồng
với tiếng Latin vì chúng được vay mượn từ tiếng Pháp trong thời kỳ người
Nooc-man cai trị vương quốc Anh nhiều năm trước đây. Tuy nhiên, từ tiếng Anh được
vay mượn từ rất nhiều ngôn ngữ khác, chứ không phải chỉ riêng tiếng Pháp. Một số
thứ tiếng trong số đó không còn được sử dụng trên thế giới nữa. Ví dụ: capsize
(tiếng Catalonia ở Tây Ban Nha), apartheid (tiếng Afrikaans xuất phát từ tiếng
Hà Lan, được dùng ở Nam Phi), billards (tiếng Brittani ở Pháp), saga (tiếng
Iceland), funky (tiếng Công-gô), panda (tiếng Indi, ngôn ngữ của người Nê-pan).
2. Thêm hậu tố:
Thêm tiền tố và hậu tố là các phổ
biến để người ta tạo ra một từ mới phổ biến trong tiếng Anh. Phương pháp này
thông dụng đến mức có đôi khi người ta có thể không chắc chắn rằng, trước đó có
từ nào tương tự như vậy xuất hiện chưa?
Cũng là nhờ yếu tố đó mà một trong
những kĩ năng qua trọng giúp bạn làm giàu thêm vốn từ vựng của mình bằng sự
thay đổi về mặt ý nghĩa và loại từ của một từ mới mà các hậu tố khác có thể tạo
ra.
Ví dụ: Với từ use (sử dụng) bạn có
thể có rất nhiều từ chung gốc khi thêm các hậu tố như: misuse (động từ: dùng
sai mục đích), disuse (danh từ: sự không còn dùng đến), unused (tính từ: không
được sử dụng hoặc chưa được sử dụng), unusable (tính từ: không dùng được),
useless (tính từ: vô dụng), useful (tính từ: hữu ích), abuse (động từ: lạm dụng,
ngược đãi).
Tạo ra những từ hoàn toàn mới: Các
từ mới được tạo ra theo cách này có thể có âm thanh tương tự với một từ tiếng
Anh đã có từ lâu. Ví dụ: hobbit (giống người xuất hiện trong tiểu thuyết giả tưởng
“Chúa tể những chiếc nhẫn”) có âm tương tự như rabbit. Chúng có thể có xuất xứ
từ một thương hiệu, một dòng sản phẩm nổi tiếng và thông dụng như Kleenex (giấy
ăn) hay Hoover (máy hút bụi).
3. Viết tắt:
Có những từ tiếng Anh có dạng viết
tắt đủ khả năng đóng vai trò như một từ độc lập và cụm từ đầy đủ nguyên gốc dần
dần bị quên lãng. Một số từ vẫn được viết tắt như AIDS ~ Acquired Immune
Deficiency Syndrome (hội chứng suy giảm hệ thống miễn dịch), VDU ~ Visual
Display Unit (bộ phận phát hình), SARS ~ Severe Accute Respiratory Syndrome (hội
chúng suy đường hô hấp cấp) hay WMD ~ Weapon of Mass Destruction (vũ khí huỷ diệt
hàng loạt). Tuy nhiên, hầu hết các từ thuộc diện này được viết như một từ tiếng
Anh thông thường. Ví dụ: radar (ra-đa) hay scuba (bình khí nén của thợ lặn).
4. Rút gọn:
Một từ tiếng Anh dài có thể bị thu
gọn thành một âm tiết. Âm tiết đó có thể đóng vai trò một từ độc lập có ý nghĩa
tương đương từ gốc. Ví dụ: examination ~ exam (kỳ thi), laboratory ~ lab (phòng
thí nghiệm), brother ~ bro (tiếng lóng: anh/ em trai), maximising ~ maxing (tiếng
lóng: tối đa).
5. Kết hợp:
Đây là một phương pháp thú vị khác
người Anh sử dụng để tạo ra những từ mới. Các từ mới được tạo ra nhờ sự kết hợp
hai yếu tố của hai từ khác nhau – thông thường là phần đầu từ thứ nhất với phần
kết từ thứ hai. Từ mới ra đời theo cách này sẽ mang ý nghĩa của cả hai từ gốc.
Ví dụ:
- smog ~ smoke + fog: khói lẫn
sương
- transistor ~ transfer +
resistor: bán dẫn
- brunch ~ breakfast + lunch: bữa
sáng và bữa trưa gộp làm một
- rockumentary ~ rock +
documentary: phim tài liệu về nhạc rock/ nghệ sỹ chơi nhạc rock
Khám phá cách phương thức hình
thành từ mới trong tiếng Anh rất hữu ích cho việc học ngoại ngữ của bạn. Bạn
không chỉ hiểu rõ một từ được hình thành ra sao mà còn có thể học từ mới một
cách hệ thống và lo-gic. Điều này không chỉ giúp bạn tự học từ mới một cách hiệu
quả mà còn cảm thấy việc học từ mới trở nên thú vị và đầy sáng tạo.
